PAPENDRECHT EN ZIJN OUDE SCHEEPSWERVEN EN SCHEEPSBOUWERS
(door H.W.G. van Blokland-Visser)

DEEL 7
100 JAAR .SCHEEPSWERF,,DE BUITENWERF,, VEERDAM te PAPENDRECHT (FAMILIE VERHEUL, VAN DUYVENDIJK, GEBR V DRIEL, AVIOLANDA-H.A.BURGERHOUT) 1830-1929

DEEL 7
100 JAAR .SCHEEPSWERF,,DE BUITENWERF,, VEERDAM te PAPENDRECHT (FAMILIE VERHEUL, VAN DUYVENDIJK, GEBR V DRIEL, AVIOLANDA-H.A.BURGERHOUT) 1830-1929

 

scheepswerf07_01_buitenwerf.jpg (101385 bytes)
(afb. 1 - Lokatie van De Buitenwerf, scheepmakerij naast de trasmolen De Ruyter, gelegen aan de rivier de Merwede west van de Veerdam aangegeven op deen deel van de rivierenkaart uit 1833.)


(afb. 2 - Scheepswerf De Buitenwerf in ca 1900 toen in bezit van Henri Adriaan Verheul Pieterz, deze verkoopt de scheepswerf in 1904 aan Arnoluds Cornelis van Duyvendijk Huigz.)

LOKATIE: Gelegen naast de Trasmolen ,,De Ruyter,, bij het ,,Hooge Stuk,,(later Aviolanda)
Dit is een overzicht van gegevens die ik in de loop der jaren bij elkaar heb verzameld uit diverse archieven, burgerlijke standen en via internet.
(zonder intensief onderzoek in o.a. notariele archieven)
Het is een opzet om voor een ieder die belangstelling heeft voor de scheepsbouw in Papendrecht dit zelf kan aanvullen.

Historica/schrijfster H.W.G. van Blokland-Visser Papendrecht maart 2011
Email: hwg.blokland-visser@ziggo.nl

 

EIGENAREN VAN DE SCHEEPSWERF:
1. JAN VERHEUL PIETERZ (1830-1867)
2. ARIE VERHEUL CORNELISZ (1867-1895)
3. HENRI ADRIAAN VERHEUL PIETERZ (1895-1904)
4. ARNOLDUS CORNELIS VAN DUYVENDIJK HUIGZ (1904-1919)
5. Werf II N.V. SCHEEPSWERF V/H WEDUWE A.V DUYVENDIJK,, (GEBR V DUYVENDIJK & GEBR V DRIEL (1919-1929)
6. AVIOLANDA / HENDRIK ADOLPH BURGERHOUT

SCHEEPSWERF VAN JAN VERHEUL PIETERZ TE PAPENDRECHT 1830-1867
(Scheepsbouwer) in 1830 tot 1867 is hij eigenaar v/d "DE BUITENWERF", gelegen op het terrein "Het Hooge Stuk" naast de trasmolen "De Ruyter" en het veer naar Dordrecht.
Geb: 1795 te Nieuw Lekkerland, overl: 5-12-1867 te Papendrecht, z.v. Pieter Verheul Jz (scheepsbouwer in het Westeind) en Alida Broere.
Hij trouwt op 27-12-1815 te Papendrecht met AARTJE VAN STEYNIS.
Geb: 1791 te Papendrecht, overl: na 1867, d.v. Arie van Steynis en Ariaantje van Gameren.
(het echtpaar had geen kinderen).

In 1833 staat de zgn. "BUITENWERF" aangegeven op de Rivierenkaart, gelegen aan de Veerdam naast de trasmolen "De Ruyter" bij het veer naar Dordrecht.
Het is niet duidelijk of Jan Verheul de werf heeft overgenomen of zelf heeft opgericht.
Hij bezit ook het er achtergelegen "HOOGE STUK".
De familie Verheul heeft dan 2 werven in bezit, een in het Westeind en een aan de Veerdam.
Na zijn overlijden in 1867 wordt hij opgevolgd door zijn neef Arie Verheul Cornelisz (1842).

SCHEEPSWERF VAN ARIE VERHEUL CORNELISZ TE PAPENDRECHT 1867-1895
(Scheepsbouwer) van 1867 tot 1895 is hij eigenaar v/d "DE BUITENWERF" aan de Veerdam te Papendrecht.
Geb: 11-12- 1842 te Papendrecht, overl: voor 1895, z.v. Cornelis Verheul Pieterz (scheepmaker te Papendrecht) en Anna Pieternella van Wijngaarden.
Hij trouwt op 17-7-1869 te Papendrecht met TRIJNTJE NEVEN. Geb: 1841 te Lekkerkerk, overl: 6-3-1895 te Papendrecht,
d.v. Aart Neven (Scheepmaker te Papendrecht) en Gerrigje Pot Aart.
(het echtpaar had geen kinderen).
In 1858 is hij 16 jaar en werkt hij als scheepstimmerman op de scheepswerf van zijn vader in het Westeind.
In de avonduren bezoekt hij de Industrie en Tekenschool te Dordrecht, om zich te bekwamen in rekenen, bouwtekenen enz.
In 1867 neemt hij na het overlijden van zijn oom Jan Verheul Pz die kinderloos was zijn scheepswerf "DE BUITENWERF" aan de Veerdam over.
In 1889 heeft hij 6 mensen in dienst op de scheepswerf en bij een arbeids inspectie op werknemers tussen 12 en 16 jaar, heeft hij 2 werknemers onder de 16 jaar.
Op de lijst van belasting te Papendrecht uit 1890 staat:
ARIE VERHEUL genoteerd als scheepsbouwmeester, hij woont aan de Veerdam B 79 en hij betaalt f 20 belasting.
Omdat hij kinderloos was gaat de scheepswerf na het overlijden zijn weduwe Trijntje Neven in 1895 de "DE BUITENWERF" over naar een neef Henri Adriaan Johannes Verheul Pieterz.

SCHEEPSWERF VAN HENRI ADRIANUS JOHANNES VERHEUL PIETERZ TE PAPENDRECHT 1895-1904
(Scheepsbouwer) van 1895 tot 1904 is hij eigenaar van de ,,DE BUITENWERF,, aan de Veerdam te Papendrecht.
Geb: 26-10-1872 te Bergen op Zoom (Rooms Katholiek), z.v. Pieter Verheul (scheepsbouwer te Bergen op Zoom) en Johanna Meeuwis. Hij trouwt op 8-7-1897 te Papendrecht met JOHANNA WILLEMINA VERHEUL.
Geb: te Papendrecht d.v. Arie Verheul en Gijsberta Bruynen.
Hij woont met zijn gezin naast zijn scheepswerf aan de Veerdam.
In 1904 wordt ,,DE BUITENWERF,, verkocht aan de scheepsbouwer Arnoldus Cornelis van Duyvendijk Huigz te Papendrecht.

SCHEEPSWERF VAN ARNOLDUS CORNELIS VAN DUYVENDIJK HUIGZ TE PAPENDRECHT 1904-1919

(afb. 3 - Een melding van de te waterlating in het Rotterdamsch Nieuwsblad van 14-6-1909 van een stalen kanaalschip ELVIERA, 400 ton gebouwd voor rekening van Dhr. G.J.B. Zaijer te Antwerpen op de scheepswerf "De Buitenwerf", van A.C. van Duyvendijk.) (afb. 4 - Een 2 mast rivierclipper op de Oude Maas, links op de foto voor MERWESTAD van schipper/eigenaar M.H. Korporaal uit Papendrecht. Het schip werd in 1910 gebouwd op de scheepswerf "De Buitenwerf" van A.C. van Duyvendijk.)

(Scheepsbouwer) van 1904 tot 1919 is hij eigenaar v/d "DE BUITENWERF" aan de Veerdam B147 te Papendrecht. (Hij was familie v/d andere scheepsbouwers van Duyvendijk te Papendrecht).
Geb: 14-8-1857 te Hendrik Ido Ambacht, overl: 29-4-1930 te Papendrecht, z.v. Huig van Duyvendijk Cornelisz (scheepsbouwer te Hendrik Ido Ambacht, na 1885 te Papendrecht) en Klaasje Bothof.
Hij trouwt op 17-10-1884 te Ridderkerk met DIRKJE GEERTJE BODE.
Geb: 14-4-1860 te Ridderkerk, overl: 28-8-1917 te Dordrecht, d.v. Pieter Bode en Jannigje Krijgsman.
In 1886 woont hij aan de Noordhoek B 134, in 1904 aan de Noordhoek E 88.
In 1904 verhuist hij met zijn gezin naar de Veerdam en gaat wonen naast "De Buitenwerf"
In 1885 komt hij na het sluiten van de Scheepswerf VAN DUYVENDIJK in Hendrik Ido Ambacht samen met zijn vader Huig van Duyvendijk Cornelisz (geb:1831 Lekkerkerk) scheepsbouwer te Hendrik Ido Ambacht en zijn moeder Klaasje Bothof en familie naar Papendrecht, waar zij als scheepsbouwers werkzaam waren bij hun familie op de scheepswerf van Duyvendijk aan de Noordhoek.
In 1904 koopt hij "DE BUITENWERF" van de familie Verheul.
In 1919 verkoopt hij zijn scheepswerf aan zijn broer HENDRIK VAN DUYVENDIJK HUIGZ en zijn neven HERMEN en JACOB VAN DUYVENDIJK AARTZ eigenaren van de N.V. Scheepswerf v/h Weduwe A.van Duyvendijk te Papendrecht.

SCHEEPSWERF "DE BUITENWERF" VAN N.V. SCHEEPSWERF V/H WEDUWE A. VAN DUYVENDIJK AAN DE VEERDAM TE PAPENDRECHT 1919-1929
(WERF II GEBR V DUYVENDIJK & GEBR VAN DRIEL)

(afb. 5 - Luchtfoto van het terrein van de scheepswerf 'De Buytenwerf' in 1919 opgehoogd door de Gebr. van Duyvendijk en gebr. van Driel voor de aanleg van een grote scheepswerf en een machinefabriek in 1927 werd het terrein met de gebouwen verhuurd aan Dhr. H.A. Burgerhout uit Rotterdam die er zijn vliegtuigfabriek Aviolanda onderbracht. (afb. 6 - Rechts op de achtergrond is de machinefabriek en de grote bouwkranen voor de scheepswerf nog te zien in Papendrecht.)

In 1919 werd "DE BUITENWERF" gekocht van Arnoldus Cornelis van Duyvendijk Huigz en het daarbij behorende stuk grond "HET HOOGE STUK" (in erfpacht van de stad Dordrecht) door de N.V.Scheepswerf v/h Weduwe A. van Duyvendijk en firma Gebr. van Driel eigenaren van een grote rederij in Rijn en zeeschepen te Rotterdam.
De Firma GEBR V DRIEL (WILLEM JR en ANTON) wilden zelf grote zeeschepen gaan bouwen en vonden deze "BUITENWERF" aan de Merwede met diepwater een ideale lokatie om een grote scheepswerf aan te leggen voor de bouw van zeeschepen, samen met hun goede relatie de broers JACOB en HERMEN VAN DUYVENDIJK AARTZ en hun zwager HENDRIK VAN DUYVENDIJK HUIGZ (van de andere tak van de familie van Duyvendijk in Papendrecht).
Zij hoogden het terrein op voor een bedrag van f 300.000,- , legden de scheepswerf aan en er werden 2 loodsen gebouwd voor de inrichting van een machinefabriek.
De werf was klaar toen de eerste tekenen van de crisis zich aandiende en het eerste schip in aanbouw was.
Het schip kwam niet verder dan de kiel en de spanten toen de bouw werd stilgelegd.

OPHEFFING SCHEEPSWERF ,,DE BUITENWERF ,, VEERDAM TE PAPENDRECHT


(afb 7 - Artikel uit het Leidsch Daghblad van 28-6-1929 over de vliegtuigfabriek AVIOLANDO te Papendrecht, het terrein met de machinefabriek en de scheepswerf werd in 1929 aangekocht door Dhr. H.A. Burgerhout uit Rotterdam.)

In 1927 werd de N.V. Scheepswerf v/h Weduwe A. van Duyvendijk opgeheven en werd het terrein en de scheepswerf met de loodsen verhuurd aan Dhr. HENDRIK ADOLPH BURGERHOUT scheepsbouwer en machinefabriekant uit Rotterdam die er zijn vliegtuigfabriek "AVIOLANDA" in onderbracht.
In 1929 kocht Dhr. H.A. Burgerhout het hele terrein met werf en loodsen.

 

(c) Papendrecht H.W.G. van Blokland mei en september 2011.